Μόλις κυκλοφόρησε το καινούριο παιδικό βιβλίο της Λήδας Παναγιωτοπούλου "Η Γκρέτα και το κίτρινο λουλούδι", από τις εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλου, με εικονογράφηση του Χαλανδραίου ζωγράφου Νίκου Οικονομίδη.

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Η ιστορία αναφέρεται στην Γκρέτα, όχι τυχαία επιλεγμένη από τον κόσμο των τετραπόδων.

Αντικοινωνική, δύσπιστη και περίεργη για όλα ζει σε μια γειτονιά ήσυχη, συντροφιά με ένα κορίτσι μοναχικό.

Η συνάντησή της με ένα αλλιώτικο πουλί θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπει τον κόσμο. Νέοι ορίζοντες ανοίγονται μπροστά της. Ταξιδεύουν, συνομιλούν. Η Γκρέτα εντυπωσιάζεται από τον φίλο της και θέλει να μάθει πολλά. Το πουλί τής αποκαλύπτει έναν άλλο κόσμο, με ομορφιά ιδιαίτερη αλλά όχι μόνον αυτό.

Θα την οδηγήσει να συναντήσει το κίτρινο λουλούδι. Αυτό είναι το δικό της πεπρωμένο.

Με γλώσσα απλή και εικόνες μαγικές αυτή η ιστορία για όλες τις ηλικίες έρχεται να αναδείξει αξίες σημαντικές όπως η εσωτερική ομορφιά, η αλληλεγγύη, η αγάπη και η αποστολή που όλοι θα έπρεπε να έχουμε, να φτιάξουμε έναν κόσμο καλύτερο.

Βιογραφικό της συγγραφέως

Η Λήδα Παναγιωτοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε ως καθηγήτρια φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση.

Βιβλία της: "Η καμήλα, ο Ισμάρ και το μπλε πουλί", Κέδρος, 2005, "Ο βατραχούλης, η σαμιαμίδω και η μπλε γωνιά", Αρμός, 2009, "Συμβίωσις αρμονική", Γράμμα, 2010, "Τα τραπέζια που μιλούν, Τέχνης Οίστρος, 2016.

Το 2006 παρουσιάστηκε σε θεατρική μορφή το έργο της "Η χρυσόμυγα και το κίτρινο σύννεφο" από την Παιδική Χορωδία του Αετοπουλείου Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Χαλανδρίου στο Θέατρο Ρεματιάς. Το 2009 σε διασκευή της ηθοποιού Λήδας Δημητρίου παίχτηκε το έργο της "Η καμήλα, ο Ισμάρ και το μπλε πουλί" από το τρίτο πρόγραμμα της ΕΡΑ.

Από τον Ιανουάριο του 2010 έχει αναλάβει τη διεύθυνση της αίθουσας Τέχνης “Χρυσόθεμις”, στο Χαλάνδρι. 

Κριτική της Βερίνας Χωρεάνθη* για το βιβλίο "Η Γκρέτα και το κίτρινο λουλούδι"

Τα παραμύθια είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη χρήση συμβόλων, τα οποία λειτουργούν σαν ένα μέσο, άλλοτε ποιητικό και άλλοτε πιο άμεσο, για να διατυπωθούν έννοιες και να διοχετευτούν μηνύματα διαχρονικά και παγκόσμια. Άλλωστε ο συμβολισμός πάντα ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα μεγάλο και ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο στη λογοτεχνία. Μέσα από τα σύμβολα και την αλληγορία, εξετάζονται ζητήματα που αφορούν ανθρώπους, καταστάσεις, συναισθήματα, διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά και γενικότερα θέματα που αφορούν τις μεμονωμένες κοινωνίες αλλά και τον κόσμο στο σύνολό του.

Στα λαϊκά παραμύθια, η χρήση αυτού του μέσου γινόταν αυθόρμητα, καθώς οι άνθρωποι, ζώντας πολύ κοντά στη φύση, είχαν άμεση επαφή με ό,τι σχετιζόταν μ’ αυτήν: ζώα, λουλούδια, φυσικά φαινόμενα επιστρατεύονταν πολύ συχνά σαν σύμβολα στις λαϊκές αφηγήσεις, μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο που είτε ήταν εξίσου συμβολικό, είτε τοποθετούνταν σε μια πιο ρεαλιστική βάση. Αλλά και αν πάμε ακόμα πιο πίσω, στους μύθους του Αισώπου κυριαρχούσε το συμβολικό στοιχείο, με έμφαση στον ανθρωπομορφισμό των ζώων.

Στη μεταγενέστερη και τη σύγχρονη λογοτεχνία για παιδιά, ο συμβολισμός είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται ευρέως, καθώς έτσι το εκάστοτε θέμα γίνεται πιο προσιτό για τους μικρούς αναγνώστες και, ενίοτε, πιο συναρπαστικό. Είναι επίσης πιο εύκολο, με αυτόν τον τρόπο, να κατανοήσουν τα παιδιά αόριστες έννοιες, συναισθήματα και ιδέες που, εκ των πραγμάτων, δεν έχουν μια μορφή χειροπιαστή και επιπλέον μπορεί και να μην τους είναι ακόμα οικεία.

Στο παραμύθι της "Η Γκρέτα και το κίτρινο λουλούδι", η Λήδα Παναγιωτοπούλου, φιλόλογος, συγγραφέας και διευθύντρια της αίθουσας τέχνης «Χρυσόθεμις», χρησιμοποιεί μια σειρά από εύστοχους συμβολισμούς και αλληγορικές σκηνές για να περάσει τα θετικά της μηνύματα σχετικά με τις σχέσεις των ανθρώπων αλλά και με την αντίληψή μας για ό,τι υπάρχει γύρω μας.

Η Γκρέτα είναι μια σκυλίτσα που ζει σε κάποια γειτονιά μαζί με ένα κορίτσι. Δεν είναι φυσικά τυχαία η επιλογή του συμβόλου που αντιπροσωπεύει η Γκρέτα: ο σκύλος, από τα προϊστορικά χρόνια φίλος του ανθρώπου, συμβολίζει την πίστη, την αφοσίωση και την απεριόριστη στοργή – από την άλλη, πάλι, σαν ζώο, διαθέτει το ένστικτο της περιέργειας και της αναζήτησης.

Παρασύρεται από ένα πολύχρωμο εξωτικό πουλί με εντυπωσιακά φτερά και γεννιέται μέσα της η επιθυμία να ταξιδέψει μαζί του για να γνωρίσει άλλους τόπους. Το πουλί, σαν σύμβολο ελευθερίας, προοπτικής και δύναμης, προσφέρει στην Γκρέτα μια εναλλακτική εμπειρία ζωής. Η Γκρέτα κάποια στιγμή υποκύπτει στο κάλεσμα της περιέργειας και αφήνει πίσω της για λίγο το κορίτσι, το οποίο παραμένει ανώνυμο μέχρι το τέλος της ιστορίας.

Οι όροι εδώ αντιστρέφονται: το ζώο έχει όνομα, ταυτότητα και προσωπικότητα και η αφήγηση, αν και γίνεται σε τρίτο πρόσωπο, είναι από τη δική του οπτική. Η κοπέλα αντιπροσωπεύει το ανθρώπινο στοιχείο και, κατ’ επέκταση, τη σταθερότητα και τη λογική, και ο ρόλος της περιορίζεται στον τρόπο με τον οποίο τη βλέπει και την αντιμετωπίζει η Γκρέτα. Από την πλευρά της η σκυλίτσα, όσο κι αν είναι αφοσιωμένη στην αφεντικίνα της και να την αγαπάει, τη βλέπει σαν μια ανώνυμη οντότητα, γι’ αυτό και εκείνη ορίζεται ως «το κορίτσι».

Η Γκρέτα παραπαίει ανάμεσα στην αγάπη της για το κορίτσι και τη λαχτάρα της να ξαναγυρίσει στα ωραία μέρη που επισκέφτηκε με το εξωτικό πουλί, να ξαναδεί το παράξενο κίτρινο λουλούδι που, χωρίς να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό εξωτερικά, διαθέτει μια σπάνια γοητεία και γίνεται απίστευτα όμορφο όταν το παρατηρήσεις πιο προσεκτικά και δεις το υπέροχο φως που βγάζει και ενώνεται με τις αχτίδες του ήλιου. Το λουλούδι δρα σαν ένα σύμβολο καταλυτικό και καθοριστικό. Το κίτρινο χρώμα του αντιπροσωπεύει τη χαρά, την καθαρότητα, την αισιοδοξία, αλλά και τις αναμνήσεις.

Η Γκρέτα, με την αγνότητα της ψυχής της, έχει την ικανότητα να διακρίνει αυτή την ομορφιά. Αυτόματα θυμάται την κοπέλα, και την ομορφιά της δικής της ψυχής. Η Γκρέτα θέλει να μοιραστεί όλα αυτά τα ωραία πράγματα που γνώρισε με το κορίτσι, συμβολίζοντας εδώ τη δοτικότητα, την ανιδιοτέλεια και την προσφορά. Θέλει να γυρίσει πίσω στο κορίτσι, αλλά δεν ξεχνάει το κίτρινο λουλούδι. Θέλει εξίσου να επισκεφθεί ξανά εκείνα τα μέρη και να το ξαναδεί, και μάλλον κάποτε θα το κάνει. Κάποια στιγμή θα βρει την ισορροπία ανάμεσα στις δικές της ανάγκες και επιθυμίες και την έμφυτη αίσθηση της αφοσίωσης προς το κορίτσι.

Η Λήδα Παναγιωτοπούλου ξεδιπλώνει την αλληγορική ιστορία της με απλότητα και γρήγορους ρυθμούς, μεταδίδοντας διακριτικά τόσο τα συναισθήματα που διέπουν τις σκηνές, όσο και τα μηνύματα που επιχειρεί να διοχετεύσει. Οι απαλές γραμμές που χαρακτηρίζουν τις ζωγραφιές του Νίκου Οικονομίδη, άλλοτε ασπρόμαυρες και άλλοτε έγχρωμες, συνοδεύουν αρμονικά την αφήγηση, συνδυάζοντας κλασικό και μοντέρνο ύφος. Προσελκύουν την προσοχή τόσο όσο χρειάζεται για να πέσει το μάτι του αναγνώστη και να σταθεί σε αυτές, διατηρώντας ωστόσο παράλληλα την έμφαση στο κείμενο.

* Η Βερίνα Χωρεάνθη είναι κριτικός, μεταφράστρια και αρθρογράφος.

Πηγή κριτικής: diastixo.gr