Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Χαλανδρίου: Διάλεξη “Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία μέσα από τη ματιά του Κορνήλιου Καστοριάδη”
Τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 19:00, στο Κέντρο Νεότητας (Δαναΐδων & Αντιγόνης), στο πλαίσιο των διαλέξεων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Χαλανδρίου, θα διεξαχθεί η εκδήλωση με θέμα: «Κορνήλιος Καστοριάδης - Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία μέσα από τη ματιά του Κορνήλιου Καστοριάδη».
Το πεδίο της φιλοσοφίας, έλεγε ο Kant, οριοθετείται από τρία μεγάλα προβλήματα:
Τι μπορώ να γνωρίσω; Τι οφείλω να πράξω; Τι επιτρέπεται να ελπίζω;
Σύμφωνα τον Καστοριάδη, το μόνο πεδίο όπου μπορούν να αναδυθούν αυτά τα προβλήματα (και εμπεριέχει το πεδίο της φιλοσοφίας) είναι το κοινωνικό-ιστορικό πεδίο, το πεδίο της κοινωνικής συνύπαρξης. Η γλώσσα και η παιδεία φέρουν τις κυρίαρχες κοινωνικές φαντασιακές σημασίες και συνολικά την όψη της πραγματικότητας. Η κοινωνική θέσμιση δίνει περιεχόμενο στη διάκριση μεταξύ νοήματος και εγκυρότητας, διάκριση ανάμεσα στο νόημα ή μη νόημα μιας πρότασης (αν δηλώνει κάτι, είτε αυτό είναι αληθές, είτε είναι ψευδές, ή όχι) και στην εγκυρότητα ή σφαλερότητα μιας πρότασης (αν είναι αληθής ή ψευδής).
Σε αυτό το πλαίσιο, η αττική τραγωδία αποκτά μια διαφορετική ερμηνευτική αξία, καθώς διαφωτίζει από τη μία τις κοινωνικές φαντασιακές σημασίες της αρχαίας ελληνικής δημοκρατίας, ενώ εξίσου θέτει υπό διερώτηση τις διαχρονικές υπαρξιακές αγωνίες της κοινωνίας μέσα από το πρίσμα της δικής μας εποχής.
Επιπλέον, μας προσκαλεί να στοχαστούμε την δημόσια και πολιτική καταγωγή της θεατρικής τέχνης. Ο Καστοριάδης ερμηνεύει την αττική τραγωδία ως θεσμό αυτοπεριορισμού της δημοκρατικής κοινωνίας και ως τόπο δημόσιας παραστατικής κριτικής των κυρίαρχων φαντασιακών σημασιών της μυθικής παράδοσης.
Τα κείμενα των τραγικών ποιητών, προορισμένα να παρασταθούν μπροστά στους συμπολίτες τους στον ελεύθερο δημόσιο χώρο μας προσφέρουν τη δυνατότητα μιας αποσπασματικής διαύγασης του κοινωνικού φαντασιακού που δημιούργησε την ελπίδα μιας πραγματικά δημοκρατικής κοινωνίας.
Κεντρικός ομιλητής είναι ο κος Αλέξανδρος Σχισμένος, συγγραφέας, διδάκτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, καθηγητής στη Σχολή Θεάτρου 100.
Τον συντονισμό της όλης εκδήλωσης θα πραγματοποιήσει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Νίκος Σαραφιανός.