Δεκάδες κάτοικοι του Χαλανδρίου, και όχι μόνο, ανταποκρίθηκαν θερμά στο κάλεσμα του προγράμματος Cultural HIDRANT, του Δήμου Χαλανδρίου, της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας του Δήμου Χαλανδρίου (Ο.Π.Ι.ΔΗ.Χ.) και του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA), για τη δημιουργία της Ομάδας του Αρχείου Τοπικής Ιστορίας του Δήμου Χαλανδρίου. Η παρουσία τους στη δημόσια συνάντηση της Παρασκευής 31 Μαρτίου 2023, τα θερμά και ενθαρρυντικά τους λόγια για τη σύσταση ενός Αρχείου Τοπικής Ιστορίας, αλλά κυρίως η διαθεσιμότητα τους να συμμετάσχουν ενεργά σε ένα τέτοιο εγχείρημα, θέτουν τις βάσεις για την περαιτέρω επέκταση, θεματική και χρονική, του ψηφιακού αρχείου ιστορίας www.archalandri.gr που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Cultural H.ID.RA.N.T.

Με αφετηρία το Αδριάνειο υδραγωγείο, το Cultural H.ID.RA.N.T. αποβλέπει στη δημιουργία δικτύων, χώρων και εργαλείων για τη συνάντηση και συνεργασία θεσμικών φορέων, τοπικών ομάδων, πολιτών, ερευνητών και ειδικών αναφορικά με τη βιώσιμη διαχείριση και ανάδειξη πολιτιστικών και περιβαλλοντικών πόρων του Χαλανδρίου. Γέννημα αυτής της δημιουργικής ώσμωσης είναι και το ψηφιακό Τοπικό Αρχείο-Πλατφόρμα www.archalandri.gr που λειτουργεί από τον Μάιο του 2022. Ένα αρχείο που συγκεντρώνει και κάνει ελεύθερα προσβάσιμα στο ευρύ κοινό εκατοντάδες τεκμήρια και προφορικές μαρτυρίες γύρω από το τρίπτυχο «Χαλάνδρι-Αδριάνειο υδραγωγείο-Νερό». Στόχος του Cultural H.ID.RA.N.T. όμως είναι και η εξασφάλιση της ζωής των παραδοτέων του, όπως το ψηφιακό αρχείο ιστορίας, μετά το τέλος του προγράμματος με τη δημιουργία μίας ζωντανής κοινότητας γύρω του και μέσω διασφάλισης των όρων λειτουργίας τους με ανοιχτό και συμμετοχικό τρόπο.

Η συνάντηση της περασμένης Παρασκευής, που έγινε στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Χαλανδρίου, αποσκοπούσε στη σύσταση της Ομάδας που θα αναλάβει την επιμέλεια, συνέχεια και ανάπτυξη του www.archalandri.gr στην προοπτική συγκρότησης ενός Αρχείου Τοπικής Ιστορίας στον Δήμο Χαλανδρίου και στη βάση ενός «Συμφώνου Καλής Συνεργασίας» μεταξύ της δημοτικής αρχής, της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας και άλλων ενδιαφερόμενων πολιτών και ειδικών.

Την παρουσίαση του εγχειρήματος προλόγισε ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού και Ψηφιακής Διακυβέρνησης/Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ανακύκλωσης, υπεύθυνος για το Cultural H.ID.RA.N.T., Κώστας Γερολυμάτος. Ο κος Γερολυμάτος αναφέρθηκε στη διαδρομή από τη δημιουργία του ψηφιακού αρχείου www.archalandri.gr μέχρι τη σημερινή στιγμή ωρίμανση των όρων «παράδοσης» του από το Cultural H.ID.RA.N.T. σε μία ομάδα διαχείρισης, που θα το αναπτύξει σε όλο το εύρος του χώρου και «των ιστοριών» της πόλης του Χαλανδρίου.

Τον λόγο στη συνέχεια πήρε η κ. Νάση Σιαφάκα, από την Ομάδα Προφορικής Ιστορίας του Δήμου Χαλανδρίου. Η κα Σιαφάκα αναφέρθηκε στη συμβολή της ΟΠΙΔΗΧ στη δημιουργία του www.archalandri.gr όπως και στην αναγκαιότητα δημιουργίας ενός Αρχείου Τοπικής Ιστορίας τόσο ψηφιακού όσο και σε φυσικό χώρο, ώστε να υποδέχεται τεκμήρια για την ιστορία του Χαλανδρίου προερχόμενα από τους κατοίκους της πόλης. Μίλησε επίσης για τη δημιουργία μίας ψηφιακής πλατφόρμας παρουσίασης της δουλειάς της ΟΠΙΔΗΧ, προσαρμοσμένης στις ιδιαιτερότητες της συλλογής και δημοσιοποίησης προφορικών μαρτυριών, σαν ένα επιπλέον εργαλείο /συμβολή στην καταγραφή της τοπικής ιστορίας, διαμόρφωσης της μνήμης του Χαλανδρίου και δημιουργίας ενός ζωντανού αρχείου. Τέλος, επιβεβαίωσε τη διαθεσιμότητα της ΟΠΙΔΗΧ να είναι από τους βασικούς πυλώνες της Ομάδας Αρχείου Τοπικής Ιστορίας.

Ακολούθως ο κ. Γιώργος Γάσιας, Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας και ιδρυτικό μέλος της «Αρχείων Τάξις» παρουσίασε τη διπλή λειτουργία της πλατφόρμας www.archalandri.gr σαν ψηφιακό αποθετήριο ιστορικών τεκμηρίων και σαν διαδραστικό εργαλείο καταγραφής της ιστορίας από τους πολίτες. Πρόκειται, όπως υπογράμμισε, για ένα καινοτόμο και ανοιχτό μέσο συλλογής μαρτυριών και τεκμηρίων που δίνει τη δυνατότητα συγγραφής «ιστορημάτων» από τους ίδιους τους χρήστες, με την απαραίτητη -διαθέσιμη από το αρχείο- επιστημονική υποστήριξη.

Τέλος η κ. Ιουλία Σκουνάκη, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, συντονίστρια της δημιουργίας του ψηφιακού αρχείου και πλατφόρμας www.archlandri.gr εκ μέρους του MedINA, κατέθεσε τη δική της προσωπική εμπειρία και όραμα για ένα ανοιχτό και ζωντανό τοπικό αρχείο στο Χαλάνδρι, που θα καλλιεργεί μία σχέση με την ιστορία και την διαδικασία καταγραφής της, πέρα από λογικές «μουσειοποίησης» της. Ένα πρωτοπόρο για ελληνικά δεδομένα αρχείο και εγχείρημα, που κύρια πηγή για την επιτυχία του αποτελεί η άμεση επικοινωνία και σχέση με την τοπική κοινωνία και τις κοινότητες του Χαλανδρίου, όπως και η διασφάλιση των υλικών και θεσμικών όρων λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής εποπτείας. Στη συνέχεια, η κ. Σκουνάκη παρουσίασε το «Σύμφωνο Καλής Συνεργασίας» μεταξύ του Δήμου Χαλανδρίου, της Ο.Π.Ι.ΔΗ.Χ. και άλλων ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στον αρχικό πυρήνα της Ομάδας Αρχείου, που θα αναλάβει τον εμπλουτισμό του www.archalandri.gr και του εν δυνάμει Αρχείου Τοπικής Ιστορίας, με νέα ερωτήματα για την ιστορία και την κληρονομιά του Χαλανδρίου, νέες συλλογές τεκμηρίων, νέες ερευνητικές και πολιτιστικές δράσεις, νέες ψηφιακές υποδομές, νέους χώρους συνεργασίας και συν-δημιουργίας, νέο εκπαιδευτικό υλικό και δημοσιότητα πλευρών της τοπικής ιστορίας.

Το άνοιγμα της συζήτησης στο κοινό επιφύλασσε την πιο συγκινητική στιγμή της εκδήλωσης καθώς μία μετά τον άλλο, οι παρευρισκόμενοι/ες δήλωναν τη συμμετοχή τους και τη θέληση τους να συμβάλλουν στην Ομάδα του Αρχείου Τοπικής Ιστορίας.

Η εκδήλωση έκλεισε με την υπογραφή του Συμφώνου Καλής Συνεργασίας από τα μέλη της συσταθείσας πια Ομάδας Αρχείου μέσα σε μία περιρρέουσα ατμόσφαιρα αισιοδοξίας για την περαιτέρω ανάπτυξη και εμπλουτισμό του Αρχείου Τοπικής Ιστορίας Χαλανδρίου.