Αν δεν αλλάξει άμεσα το νομικό πλαίσιο λειτουργίας των δήμων, οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν ανήμποροι εκατοντάδες καταστροφές και απειλές.

Ζούμε σε μια εποχή όπου τα τεχνολογικά ατυχήματα θα πυκνώνουν και θα γίνονται όλοι και πιο θανατηφόρα και όλο και πιο κοστοβόρα.

Και αυτό διότι η Αγορά που ρισκάρει, κυριαρχεί στις τεχνολογικές εξελίξεις και επιβάλει στο κράτος ανεξέλεγκτες γι' αυτό τεχνολογίες και πρακτικές, χωρίς να μπορεί να ασκήσει έλεγχο συνεπειών και απειλών.

Ο πρώτος βέβαια τομέας κινδύνου είναι το hacking στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας που μπορεί να επιφέρει ατύχημα σε κάθε πτυχή της ζωής στον πλανήτη από την πυρηνική ενέργεια μέχρι την διατροφή, και βέβαια ο τομέας των Περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε κάθε είδους τεχνολογία.

Η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στις πόλεις και το νέο μοντέλο διακίνησης εμπορευμάτων δημιουργεί ένα ευεπίφορο πλαίσιο καθώς ένα ατύχημα προσβάλει σε ελάχιστο χρόνο τεράστια κομμάτια πληθυσμού με χιλιάδες θύματα.

Στον κορονοϊό ζήσαμε μια τέτοια κατάσταση όπου το κράτος αδυνατούσε να ελέγξει τις εξελίξεις και ακολουθούσε ότι του έλεγε η Αγορά της Υγείας που δεν έχε βέβαια σκοπό το Δημόσιο Συμφέρον, αλλά το Κέρδος.

Το ζήσαμε και με το ατύχημα των Τεμπών. Τραίνα που τρέχουν με 160 χιλιόμετρα την ώρα, αλλά δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα ειδοποίησης κινδύνου. Η Αγορά προώθησε την τεχνολογία γρήγορης μετάβασης από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη γιατί αυτό πουλάει και φέρνει κέρδη, το Κράτος όμως δεν μπόρεσε να ακολουθήσει και να εξασφαλίσει την ασφάλεια των επιβατών.

Το ζήσαμε και στην υπόθεση του Predator. Το κράτος αγόρασε υπηρεσίες παρακολούθησης από την Αγορά χωρίς να ξέρει τι αγοράζει.

Το ίδιο ζούμε και στην περίπτωση του 5G, στα μεταλλαγμένα τρόφιμα, στην αδειοδότηση των ΑΠΕ, στις νέες τεχνολογίες των μπαταριών, στα νέα «πράσινα» υλικά, στην τάση μείωσης του κόστους των προϊόντων κλπ.

Χιλιάδες απειλές που κρύβονται πίσω από την βελτίωση προϊόντων αλλά και υπηρεσιών όπως η ψηφιακή μετάβαση στην διακυβέρνηση. Το Κράτος υπακούει στην Αγορά.

Παράλληλα με αυτήν την εξέλιξη ζούμε και την απόσυρση του κράτους από μια πλειάδα υπηρεσιών καθώς επικρατεί η αντίληψη της λογιστικοποίησης των δημόσιων αγαθών. Η τάση μείωσης της φορολογίας που θα φέρει ανάπτυξη, παραχωρεί τις κρατικές υπηρεσίες στην Αγορά τιμολογώντας τον πολίτη χρήστη για κάθε υπηρεσία που αυτός επιλέγει ξεχωριστά να λάβει.

Όλα αυτά βέβαια αποδεδειγμένα πια, δημιουργούν ένα τεράστιο κόστος καθώς οι ζημιές και οι καταστροφές είναι πολλαπλάσια ακριβότερες από τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ειδικά οι δήμοι, θα κληθούν τα επόμενα χρόνια, να αφιερώσουν ένα πολύ μεγάλο μέρος των λειτουργιών τους και των πόρων τους για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους καταστροφές, καθώς τα φαινόμενα εκδηλώνονται τοπικά ή όταν εκδηλώνονται σε μια εκτεταμένη ή παγκόσμια γεωγραφία, το κράτος παρουσιάζεται ανέτοιμο ή αδύναμο να ανταπεξέλθει και να καλύψει τις ανάγκες. Οι δήμοι όμως έρχονται σε άμεση επαφή με τον πολίτη και τα φαινόμενα.

Η πραγματική λύση βρίσκεται στην μείωση της έντασης στο παραγωγικό μοντέλο, αλλά αυτό σήμερα με τις κυρίαρχες αντιλήψεις μοιάζει ουτοπικό. Ο κόσμος θα συνεχίσει να επενδύει στην αέναη ανάπτυξη, στην καινοτομία και στο άγνωστο εμπορεύσιμο πείραμα.

Η πραγματικότητα επιτάσσει την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Να προετοιμαστεί και να εξοπλιστεί σε μέσα και εξειδικευμένο προσωπικό για να αντιμετωπίσει τις απειλές που μαθηματικά θα επιβεβαιωθούν.

Σε ένα βαθμό οι Δήμοι οφείλουν να το κάνουν πρωτοβουλιακά και αυτοβούλως. Σε έναν άλλο βαθμό απαιτούνται νομοθετικές ρυθμίσεις και πόροι. Στο μέρος όμως που τους αναλογεί οι Δήμοι πρέπει να ενσκήψουν, να μελετήσουν και τα Σχέδια αντιμετώπισης καταστροφών «Βορέας», «Ηράκλειτος», «Δάρδανος» κλπ και να τα εξειδικεύσουν όσο περισσότερο μπορούν στις δικές τους ιδιαιτερότητες και τα μέσα, αλλά και άλλες απειλές όπως την γήρανση του πληθυσμού, τις διατροφικές ή τις επισιτιστικές απειλές, τις πανδημίες, το ασφαλές διαδίκτυο, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την παραβατικότητα κλπ.

Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει πολιτική έκφραση στο Κοινοβούλιο που να βάζει αυτά τα θέματα που αποτελούν πρώτης τάξεως απειλή για τη Ανθρωπότητα και να προωθεί νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά από εκεί και πέρα και οι δήμοι πρέπει άμεσα να αναλάβουν πρωτοβουλίες αυτοοργάνωσης.

Πλησιάζοντας στις εκλογές θα πρέπει να δούμε στα προγράμματα των υποψηφίων και την διάσταση της «Ανθεκτικής Πόλης» και πως οι πολιτικοί σκέφτονται να αντιμετωπίσουν τις απειλές.

Και παράλληλα να δούμε νομοθετικές ρυθμίσεις που όχι μόνο να αφήνουν περιθώρια πρωτοβουλιών στους δήμους, αλλά να επιβάλουν πολιτικές στους απερίσκεπτους και καιροσκόπους δημάρχους. Χρειάζονται και τα δυο για να προστατευτούν οι πολίτες.

Οι ζημιές θα είναι πολύ ακριβότερες και ζημιογόνες από την πρόληψη είναι αποδεδειγμένο.

Χάρης Κουγιουμτζόπουλος
Δημοσιογράφος Τοπικής Αυτοδιοίκησης