Οραματικά και υπερτοπικά έργα στην Αττική: το Μεγάλο Πάρκο του Ιλισού - Του Γιάννη Κεχρή
Συχνά στον δημόσιο διάλογο αναφερόμαστε σε σχέδια για το μέλλον και οράματα για την επόμενη μέρα. Σήμερα το καράβι της Περιφέρειας φαίνεται ακυβέρνητο -το απέδειξε πικρά η πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια- και χωρίς πυξίδα. Έτσι, το στοίχημα είναι η επόμενη περιφερειακή αρχή να πραγματοποιήσει έργα αξίας για τους πολίτες και τους Δήμους, εντός της επικράτειάς της. Έργα οραματικά και έργα κυρίως υπερτοπικά. Άλλωστε, αυτός είναι ο ρόλος μίας Περιφέρειας, ενός δευτεροβάθμιου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα έργα αυτά οφείλουν να προσανατολίζονται προς τα διεθνή πρότυπα, τις εξελίξεις στο πεδίο των έξυπνων πόλεων (smart cities) και της βιώσιμης ανάπτυξης. Να είναι έργα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και τους Δήμους, με απώτατο στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Αυτό είναι ένα πρόταγμα στο οποίο η Περιφέρεια Αττικής έχει τη δυνατότητα, φύσει και θέσει, να ανταποκριθεί.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, που θα μπορούσε να αποτελέσει οδοδείκτη για το μέλλον των έργων που θα υποστηρίξει η Περιφέρεια Αττικής σχετίζεται με τη διαμόρφωση της ευρύτερης περιοχής της παραρεμάτιας κοίτης του Ιλισού. Τμήμα της κοίτης του ποταμού Ιλισού, από τα ελάχιστα διασωζόμενα ποτάμια αναφορές της Αττικής από την αρχαιότητα έως σήμερα εντοπίζεται στα όρια της αστικής ζώνης, στα όρια του Παπάγου – Χολαργού έως την Κατεχάκη. Πρόκειται για ένα σημαντικό φυσικό κεφάλαιο, η προστασία αλλά και η ανάδειξη του οποίου μπορεί να αποτελέσει έναν στρατηγικό άξονα ανάπτυξης της περιοχής, έναν άξονα ανάπτυξης γνωστό τα τελευταία χρόνια ως τοπιακή πολεοδομία (landscape urbanism).
Η ενεργοποίηση των πηγών και η ανάδειξη της παραποτάμιας ζώνης του Ιλισού, η σύνδεσή της με τον ορεινό όγκο του Υμηττού και με μικρότερους αστικούς χώρους πρασίνου της περιοχής με την ενίσχυση του γραμμικού πρασίνου κατά μήκος συγκεκριμένων δρόμων και τέλος, η σύνδεση της με το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί δημιουργεί ένα ευρύτερο δίκτυο χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων, που μπορεί να λειτουργήσει καθοριστικά στην καθημερινή λειτουργία της πόλης αλλά και των γύρω περιοχών, καθώς θα διαδραματίσει πόλη έλξης και ψυχαγωγίας.
Ουσιαστικά, μιλάμε για ένα έργο υπερτοπικού χαρακτήρα, που προϋποθέτει τη σύνδεση και ενοποίηση περιοχών ελεύθερου, κοινόχρηστου πρασίνου του Δήμου Παπάγου - Χολαργού με άλλες περιοχές εκτός των διοικητικών ορίων αυτού του Δήμου και τη δημιουργία ενός πάρκου, «του Μεγάλου Πάρκου του Ιλισού», που θα είναι συνέχεια του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδί. Χωρίς να αναφερθούμε εξαντλητικά και λεπτομερώς στις περιοχές προς ενοποίηση, πρόκειται σίγουρα για σχεδιασμό ενός μεγάλου πάρκου που θα περιβάλλει την πόλη στα όρια με τον Υμηττό και θα διεισδύει εντός αυτής. Που θα προσφέρει εναλλακτική μετακίνηση, θα διασφαλίσει τη φυσική ομορφιά της περιοχής, θα αναδείξει την τοπική ιστορία της, θα ενοποιήσει το αστικό πράσινο με το δάσος του Υμηττού και θα αναβαθμίσει περιβαλλοντικά, κλιματικά και αισθητικά την ευρύτερη περιοχή. Όλα τα παραπάνω ακολουθούν εξάλλου πιστά τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης που σέβεται το περιβάλλον και βελτιώνει αστικές περιοχές ανανεώνοντάς τες.
Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία ποδηλατικής διαδρομής. Η διαδρομή αυτή, πέρα από τη ψυχαγωγική της χρήση, θα μπορεί να προσφέρει ασφαλέστατη μετακίνηση στον ποδηλάτη με ελάχιστη εμπλοκή με κυκλοφορία αυτοκινήτων. Θεωρείται βέβαια δεδομένο ότι ένα τέτοιο έργο υπερτοπικού χαρακτήρα, θα πρέπει να αγκαλιαστεί και από τους όμορους δήμους Παπάγου – Χολαργού, Αγίας Παρασκευής και Αθηναίων, ούτως ώστε να γίνει δυνατή η κατασκευή μιας ενιαίας και απολύτως ασφαλούς ποδηλατικής διαδρομής από τον Σταυρό μέχρι όσο το δυνατόν κοντύτερα στο κέντρο της Αθήνας και με τη λιγότερη δυνατή εμπλοκή με την κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Τέλος, η αντίληψη της φύσης ως στρατηγικού άξονα σχεδιασμού δεν περιορίζεται στην αποκλειστική δημιουργία πάρκων. Προστατεύει το τοπίο και τα φυσικά χαρακτηριστικά, αλλά ταυτόχρονα εισάγει και συμβατές δραστηριότητες ήπιας αναψυχής και πολιτισμού. Η ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της περιοχής (Αγ. Ελεούσα – Κορακοβούνι) και η οργάνωση της προσβασιμότητάς τους αποτελεί το προφανές πρώτο βήμα. Η διερεύνηση της κλίμακας και του χαρακτήρα άλλων δραστηριοτήτων που θα επιτρέπουν παραμονή επισκεπτών και θα αποφέρουν πιθανά στοιχειώδη έσοδα είναι πιο πολύπλοκο ζήτημα και απαιτεί εξειδικευμένη μελέτη.
Τέτοια έργα έχει λοιπόν ανάγκη η Αττική σε όλες τις περιοχές της. Μόνο τότε η Περιφέρεια θα αποκτήσει έναν διαδραστικό ρόλο με τις τοπικές κοινωνίες και τους Δήμους, παράγοντας ένα έργο εκτός των παραδοσιακών της πλαισίων και λειτουργώντας σαν ένας πυλώνας αστικής και οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή. Οι Περιφερειακές εκλογές που έρχονται δεν έχουν τυπικό ή διαδικαστικό χαρακτήρα. Καλούμαστε υποψήφιοι και πολίτες να κάνουμε τις επιλογές εκείνες που θα οδηγήσουν την Περιφέρεια Αττικής σε ένα νέα ξεκίνημα, μία νέα Αρχή. Ας μην χάσουμε την ευκαιρία.
Γιάννης Κεχρής
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Βόρειου Τομέα Αθηνών με τη "ΝΕΑ ΑΡΧΗ για την Αττική" - Γιώργος Πατούλης