Στο ταξίδι της ζωής όλοι κάποια στιγμή χάνουμε κάτι σημαντικό. Οι απώλειες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Κάθε απώλεια έχει και ένα συναισθηματικό κόστος για τον καθένα μας και ασκεί μια συγκεκριμένη επιρροή στη ζωή μας.

Άλλοι άνθρωποι βιώνουν περισσότερες και πιο επώδυνες απώλειες στη ζωή τους και άλλοι λιγότερες. Κάποιες φορές οι απώλειες έχουν να κάνουν με αντικείμενα, υλικά αγαθά και άψυχα πράγματα και άλλες με ανθρώπους και διαπροσωπικές σχέσεις.

Η κάθε απώλεια συνοδεύεται από αλλαγές στη ρουτίνα και στην καθημερινότητα ενός ατόμου και σηματοδοτεί μια νέα αρχή, ένα καινούργιο ξεκίνημα, που συνήθως μας τρομάζει και φαντάζει αρχικά πολύ δύσκολο και μη αντιμετωπίσιμο. Για αυτό και μόνο η σκέψη πως ίσως κάποιος χάσει κάτι πολύ σημαντικό, προκαλεί μια σειρά από αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, φόβο, αγωνία, θλίψη, ανασφάλεια και εσωτερική ένταση.

Ο κάθε άνθρωπος επειδή είναι μοναδικός και διαθέτει τη δική του ιδιοσυγκρασία, αντιδρά με διαφορετικό τρόπο απέναντι στην απώλεια.

Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο αντίδρασης ενός ατόμου απέναντι στην απώλεια, είναι η ηλικία, το φύλο, οι εμπειρίες που κουβαλά και ο τύπος της προσωπικότητας που έχει διαμορφώσει. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν τα βιώματα της παιδικής του ηλικίας, ο τρόπος που χειριζόταν τις απώλειες το οικογενειακό σύστημα κάποιου, η δομή των σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον και ο βαθμός ψυχικής ανθεκτικότητας και ευαισθησίας που έχει αποκτήσει το άτομο.

Στη σύγχρονη εποχή, λόγω της οικονομικής κρίσης και των δυσμενών συνθηκών που αυτή συνεπάγεται, ο περισσότερος κόσμος κινδυνεύει να χάσει μια αλυσίδα από σημαντικά πράγματα που επηρεάζουν τον ψυχισμό του και έχουν αντίκτυπο κατ’ επέκταση και στις διαπροσωπικές του σχέσεις (π.χ. ανεργία λόγω απόλυσης, κατάσχεση κατοικίας, απώλεια οικονομικών πόρων λόγω μισθολογικής περικοπής, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων, περιορισμένος ελεύθερος χρόνος, αφού αναγκάζεται να εργάζεται περισσότερο για να κατορθώσει να ανταποκριθεί στα υπέρογκα λειτουργικά έξοδα και στις καθημερινές απαιτήσεις , διατάραξη της σωματικής και ψυχικής του υγείας, εξαιτίας του αυξημένου άγχους, θλίψης, απόσυρσης, ματαίωσης και άλλων επώδυνων συναισθημάτων που βιώνει).

Υπάρχουν πολλά είδη απώλειας που μπορεί να βιώσει κάποιος. Άλλες απώλειες αφορούν σε μόνιμες και μη αναστρέψιμες καταστάσεις και άλλες δεν είναι οριστικές και έχουν πιο προσωρινό χαρακτήρα.

Οι πιο δύσκολες και βαριές απώλειες που καλείται κάποιος να αντιμετωπίσει, είναι ο θάνατος οικείων προσώπων, ο χωρισμός, η χρόνια και ανίατη ασθένεια ή αναπηρία του ίδιου του ατόμου ή ενός προσφιλούς προσώπου.

Όταν η απώλεια αφορά στο θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, σε μια σοβαρή ασθένεια ή σε ένα χωρισμό, το άτομο που τη βιώνει, διέρχεται μέσα από διάφορα στάδια, όπως είναι η άρνηση και ο θυμός σε πρώτη φάση και χρειάζεται να πάρει το χρόνο του για να κατορθώσει να επεξεργαστεί αυτό που του συμβαίνει, να το διαπραγματευτεί, να το αποδεχτεί, να ξαναβρεί τον εσωτερικό του ρυθμό και τον παλμό της ζωής του και να κατορθώσει να προχωρήσει μπροστά με υγιή και ισορροπημένο τρόπο.

Ωστόσο, ακόμη και μια προσωρινή απώλεια, έχει κάποιες φορές τη δύναμη να επηρεάσει δυσμενώς τον ψυχισμό ενός ατόμου. Για παράδειγμα, η μετακόμιση ενός παιδιού σε μια άλλη πόλη ή στο εξωτερικό λόγω σπουδών, ενώ αποτελεί έναν προσωρινό αποχωρισμό – απώλεια, προκαλεί σε πολλούς γονείς έντονη θλίψη, υπερβολικό άγχος, αγωνία, ανασφάλεια και εσωτερική αναταραχή.

Η περίοδος που ένας νέος διανύει τη στρατολογική του θητεία, ενώ είναι ένα πολύ σύντομο διάστημα που οι γονείς καλούνται να αποχωριστούν το παιδί τους, σε κάποιες περιπτώσεις δυσκολεύονται αρκετά να διαχειριστούν τη συγκεκριμένη κατάσταση.

Μια απώλεια λοιπόν ερμηνεύεται τελείως διαφορετικά από άτομο σε άτομο και έχει ξεχωριστή βαρύτητα για τον καθένα. Πολύ σημαντικό ρόλο στο βαθμό επίδρασης που έχει μια απώλεια σε ένα άτομο, παίζει το κατά πόσο πρόκειται για μια ξαφνική, βίαιη και αναγκαστική απώλεια ή εάν έχει προηγηθεί χρόνος για να υπάρξει μια σχετική προετοιμασία (π.χ. όταν πάσχει από μια χρόνια και ανίατη ασθένεια ένα μέλος της οικογένειας ενός ατόμου και το μάθει εξαρχής, έχει χρόνο σε κάποιες περιπτώσεις να επεξεργαστεί την πιθανότητα μιας απώλειας και να προετοιμαστεί κατά κάποιο τρόπο). Εξίσου σημαίνοντα ρόλο διαδραματίζει και η ύπαρξη ενός υποστηρικτικού κοινωνικού δικτύου, δηλαδή φίλοι και συγγενείς που θα συμπαρασταθούν, θα κατανοήσουν και θα στηρίξουν το άτομο που βιώνει την απώλεια.

Όταν οι απώλειες είναι πολλές και σοβαρές μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, είναι πιο δύσκολο για κάποιον να τις διαχειριστεί μόνος του και τότε καλό είναι να μη διστάσει να αναζητήσει βοήθεια σε έναν ειδικό.

Η απώλεια είναι κάτι που κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να αποφύγει για πάντα. Είναι ένας κύκλος μέσα στη σφαίρα της ζωής. Ανοίγει κάποια στιγμή και για να κλείσει ομαλά, είναι πολύ βασικό και απαραίτητο βήμα να δουλέψει κάποιος με τον εαυτό του, να μάθει να εκφράζει τι ακριβώς νιώθει όταν χάνει κάτι σημαντικό, να κατανοεί τον ψυχικό πόνο και την ένταση που βγάζει, να επιτρέπει στα αρνητικά του συναισθήματα να εκτονωθούν, να δώσει τον απαιτούμενο χρόνο που χρειάζεται πριν πάει παρακάτω, να αντικαταστήσει τις αρνητικές του σκέψεις με άλλες εναλλακτικές, πιο θετικές και λειτουργικές, να μοιραστεί τη θλίψη και τον εσωτερικό του πόνο με τα οικεία του πρόσωπα, να λάβει την κατάλληλη υποστήριξη από ειδικό.

Η απώλεια, όπως κάθε δύσκολο μονοπάτι πάνω στο οποίο βαδίζουμε στο άγνωστο ταξίδι της ζωής, είναι μια δοκιμασία που έρχεται να μας διδάξει πολύ σοφά και ουσιώδη πράγματα και μέσα από αυτή σίγουρα βγαίνουμε πιο ενδυναμωμένοι ψυχικά, πιο ώριμοι, πιο πλούσιοι σε εμπειρίες και με μεγαλύτερη πίστη στον εαυτό μας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ πως ακόμη και τα δυσάρεστα γεγονότα συμβαίνουν στη ζωή πάντα για κάποιο λόγο...

Μαρίνα Κόντζηλα 
Συμβουλευτική Ψυχολόγος - Εκπαιδεύτρια Ομάδων Γονέων

Γραφείο: Φαρσάλων 10, Χαλάνδρι (δίπλα στο μετρό στάση "Χαλάνδρι")
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210-6005441 & 697-0084190
E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Ιστοσελίδα: www.marpsychology.gr
Facebook: Μαρίνα Κόντζηλα Υπηρεσίες Ψυχολόγου

******

Για να διαβάσετε προηγούμενα άρθρα της Μαρίνας Κόντζηλα στο MyXalandri.gr, πατήστε στον σύνδεσμο: 

"Άρθρα της ψυχολόγου Μαρίνας Κόντζηλα"