Τρίτη, 19 Μαρτίου 2024 05:28

103 νοσταλγικές φωτογραφίες από το παλιό Χαλάνδρι

Ας δούμε πώς ήταν κάποτε το Χαλάνδρι...

Ιστορία του Δήμου Χαλανδρίου

Στην αρχαιότητα το Χαλάνδρι αποτελούσε τον Αρχαίο Αθηναϊκό Δήμο Φλύας που τοποθετείτο στη μεσόγαια χώρα, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση του Κλεισθένους.

Ο Δήμος Φλύας πρωτοκατοικείται κατά την Προϊστορική ή την Πρωτοιστορική Περίοδο και εκτείνεται στην ευρύτερη περιοχή από το Ψυχικό και τη Φιλοθέη, έως τα Βριλήσσια και την Αγία Παρασκευή, δηλαδή ολόκληρη την έκταση που περικλείεται από Τουρκοβούνια, Πεντέλη και Υμηττό. Η περιοχή παρουσιάζει ενδείξεις εποικισμού κατά την περίοδο της Χαλκοκρατίας (2.600-2.000 π.Χ.) και την Υστεροελλαδική εποχή (1.550-1.100 π.Χ.). Στους κλασικούς χρόνους εμφανίζεται ως τόπος καταγωγής πολλών επιφανών πολιτών της εποχής, όπως ο Ευριπίδης και ο Θεμιστοκλής, ενώ κατά τους Ρωμαϊκούς και Πρωτοχριστιανικούς χρόνους λεηλατείται και ερημώνεται.

Μετά την αποχώρηση των Τούρκων τσιφλικάδων, τα βοσκοτόπια του Χαλανδρίου περιέρχονται διά διανομής ή διά χρησικτησίας σε Έλληνες κτηνοτρόφους και γεωργούς. Στην καταγραφή του 1835 η κοινότητα του Χαλανδρίου έχει 137 κατοίκους, ενώ το 1844 απαριθμεί 244. Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους βρίσκεται το έγγραφο της 11ης Μαΐου του 1844 που εμπεριέχει τον ονομαστικό κατάλογο των ενηλίκων Χαλανδραίων εκείνης της χρονιάς.

Στα έτη του σύγχρονου ελληνικού κράτους το Χαλάνδρι εμφανίζεται στη διοικητική αρμοδιότητα των Αθηνών. Το 1910 τίθεται σε εφαρμογή το πρώτο σχέδιο πόλεως και το 1925 αποσπάται από τον Δήμο των Αθηναίων και αναγνωρίζεται ως αυτόνομη κοινότητα της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής. Ένα χρόνο αργότερα το 1926 ιδρύεται ο οικοδομικός συνεταιρισμός "Εταιρία Αγροπόλεων" που οικοδομεί μια μικρή έκταση που πρόσκειται στον Υμηττό και αποσπάται ως αυτόνομη Κοινότητα Χολαργού. Το 1929, αποσπάται και το βορειοανατολικό άκρο του Χαλανδρίου υπό την ονομασία Αγία Παρασκευή, λίγους μήνες αργότερα όμως την εσωκλείει ξανά, στα διοικητικά του όρια και τη διατηρεί μέχρι το 1931.

Το 1941 με τη γερμανική κατοχή το Χαλάνδρι βυθίστηκε σε τέλμα, έως και το 1944, χρονολογία η οποία σηματοδοτεί τη νέα εποχή του Χαλανδρίου ως αυτόνομου Δήμου της Αττικής. Κατά τη διάρκεια της κατοχής το Χαλάνδρι υπήρξε έδρα Τάγματος της Βέρμαχτ, καθόσο αποτελούσε δίοδο γιά την επικοινωνία ανταρτών του ΕΛΑΣ από την Πεντέλη και την Πάρνηθα πρός την Αθήνα. Στις βορειοανατολικές εκτάσεις του Δήμου, στο πάτημα του βουνού, ζούσαν αγρότες και κτηνοτρόφοι που εκμεταλλεύονταν τις κρατικές γεωργικές εκτάσεις έως και το 1949, έτος κατά το οποίο απεσπάστηκε τμήμα για τον συνοικισμό των Βριλησσίων. Ο Δήμος Χαλανδρίου καταφέρνει να κρατήσει μια οικιστική λωρίδα μέχρι τους πρόποδες του βουνού. Το χωριό συνδέεται με την πρωτεύουσα μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου που κινείται κατά μήκος της Λεωφόρου Παλαιολόγου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται χώρος πρασίνου της Αγίας Άννας. Στα τέλη του '50 το σιδηροδρομικό δίκτυο ξηλώνεται και η πρόσβαση είναι εφικτή μέσω της Λεωφόρου Αποστολοπούλου, ενώ αργότερα κύριες οδικές αρτηρίες ορίζονται οι Λεωφόροι Κηφισίας και Μεσογείων. Ο Δήμος Χαλανδρίου κάνει τον κύκλο του ώσπου εντάσσεται πλέον ξανά στο Αθηναϊκό Πολεοδομικό Συγκρότημα. 

Ο χάρτης στο φύλλο VI από το έργο των Γερμανών Ιωάννη Κάουπερτ και Ερνέστου Κούρτιους, που εκδόθηκε για πρώτη φορά στο Βερολίνο το 1883. Είναι σχεδιασμένος από τον τοπογράφο-χαρτογράφο Κάουπερτ και απεικονίζει το Χαλάνδρι.

Άποψη Χαλανδρίου το 1936

Οκτώβριος 1944, Παρέλαση του ΕΛΑΣ στο Χαλάνδρι, μετά την απελευθέρωση, ενώπιον του στρατηγού Στέφανου Σαράφη

Δείτε τις υπόλοιπες φωτογραφίες από το παλιό Χαλάνδρι

 


Συνεχίζοντας σε αυτό τον ιστότοπο αποδέχεστε τη χρήση των cookies.